Nhân Sâm Là Gì?
Có Mấy Loại Nhân Sâm Phổ Biến Trên Thị Trường?
Nhân Sâm Là Gì?
Nhân sâm là một loại thảo dược quý giá, được xem như một món quà sức khỏe từ thiên nhiên. Phần dùng làm dược liệu là rễ của cây nhân sâm (Panax ginseng C.A. Mey.). Cây nhân sâm thuộc họ ngũ gia bì (Araliaceae) và thường mọc tự nhiên ở các vùng cao, có khí hậu mát lạnh, hoặc được trồng trong điều kiện tương tự. Loại sâm mọc hoang, còn gọi là dã sâm, có giá trị cao hơn so với sâm trồng.
Theo Đông y, nhân sâm là dược liệu quý hiếm có vị đắng, không độc, tác dụng đại bổ nguyên khí, bồi bổ sức khỏe, nâng cao thể lực cho con người. Theo y học hiện đại, nhân sâm có các thành phần hợp chất hữu cơ quan trọng cùng với các vitamin, axit béo.
Các Loại Nhân Sâm Phổ Biến Trên Thị Trường
Hiện nay có 4 loại nhân sâm phổ biến trên thị trường Việt Nam là: Sâm Hàn Quốc, sâm Ngọc Linh Việt Nam, sâm Cao Ly (Triều Tiên) và sâm Mỹ đều nổi tiếng về thành phần dưỡng chất. 4 loại sâm này hiện được xem là tốt nhất thế giới hiện nay và đều có bán ở thị trường Việt Nam. Phần bài viết dưới đây iherbs.vn sẽ phân tích chi tiết về từng loại nhân sâm để Bạn nắm rõ hơn!
Nhân sâm Hàn Quốc
Nhân sâm Hàn Quốc đã được khoa học chứng minh là có công dụng hồi phục huyết áp, ổn định cơ thể. Hỗ trợ điều trị bệnh nhân thiếu máu, viêm dạ dày, hen suyễn hoặc phổi tắc nghẽn mạn tính…
Nghiên cứu của bác sĩ Jinsong Geng tại Trường Đại học Y khoa Trung Quốc cho thấy. Sâm Hàn Quốc cung cấp nhiều năng lượng, tác dụng ngăn ngừa mệt mỏi. Kích thích hoạt động thể chất và tinh thần, nâng cao khả năng tư duy và nhận thức.
Sản phẩm sâm nổi tiếng nhất của nhân sâm Hàn Quốc là hồng sâm. Thế giới đã có hơn 5.000 công trình nghiên cứu về công dụng với sức khỏe của hồng sâm. Những kết luận được đưa ra là hồng sâm chứa dưỡng chất giúp cơ thể giảm đường huyết và các triệu chứng chóng mặt, đau đầu. Đặc biệt hồng sâm có thể ngăn tế bào ung thư phát triển, giảm mệt mỏi và ảnh hưởng của xạ trị. Hồng sâm cũng cải thiện các triệu chứng rối loạn kinh nguyệt, đau bụng kinh. Và hỗ trợ đời sống tình dục của phụ nữ.
Tuy nhiên, không phải loại sâm Hàn Quốc nào cũng có tác dụng như nhau. Quý nhất là sâm nghìn năm. Hồng sâm 6 năm tuổi được đánh giá cao về chất lượng. Giá sâm tươi 6 năm tuổi loại 4 củ một kg khoảng 3 triệu đồng, loại 3 củ một kg giá 3,5 triệu đồng…
Nhân sâm Triều Tiên
Nhân sâm Triều Tiên hay còn gọi là sâm Cao Ly, chứa Saponin gồm Ginsenosides Ro, Re, Rg1, Rg2, Rg3, Rh1, Rh2, Ra1, Ra2… Các Ginsenosides này có tác dụng giải độc, chống viêm gan, kiểm soát tiểu cầu, hạn chế tiểu đường, xơ cứng động mạch, giảm đau đầu, hạ đường huyết, chống loét dạ dày…
Theo các nghiên cứu khoa học, sâm Triều Tiên giúp tăng cường sinh lực cho đàn ông, trị yếu sinh lý nhờ công dụng làm hưng phấn tuyến thận. Loại nhân sâm này cũng được chứng minh là kích thích tái tạo da, dưỡng ẩm, làm mờ vết thâm, căng da, mềm da.
Đều được trồng trên bán đảo Triều Tiên và chất lượng tương đương. Sâm Cao Ly lại có một số đặc điểm khác nhân sâm Hàn Quốc. Cụ thể, phần thân và củ sâm Hàn Quốc có hình dáng rất giống người. Trọng lượng nặng hơn so với những loại sâm khác. Sâm Hàn Quốc có mùi thơm nức đặc trưng và mùi lan tỏa kể cả trong hơi thở người dùng. Sâm Triều Tiên có mùi thơm dịu nhẹ, giá trên thị trường 2-3 triệu đồng cho 3 củ.
Sâm Ngọc Linh
Nhân sâm Ngọc Linh còn được gọi là sâm Việt Nam, sâm K5, sâm Trúc. Được dược sĩ Đào Kim Long phát hiện vào năm 1973 trên núi Ngọc Linh. Đây là loại sâm thứ 20 được tìm thấy trên thế giới. Các nhà nghiên cứu đánh giá sâm Ngọc Linh là loại sâm tốt nhất thế giới hiện nay.
Theo kết quả nghiên cứu của Bộ Y tế Việt Nam, thân và rễ của sâm Ngọc Linh có tới 52 Saponin. Đây là một thành phần quan trọng chứa nhiều dưỡng chất. Trong khi đó, sâm Triều Tiên, sâm Mỹ, sâm Nhật Bản chỉ có 26 Saponin.
Sâm Ngọc Linh được sử dụng như một bài thuốc cầm máu, lành vết thương, thuốc bổ, thuốc trị sốt rét, đau bụng. Đến nay, nghiên cứu lâm sàng cho thấy bệnh nhân sử dụng sâm Ngọc Linh đều ăn ngon, ngủ tốt, lên cân, tăng thị lực, cải thiện suy nhược thần kinh và suy nhược sinh dục, nâng cao huyết áp cho người bị huyết áp thấp.
Phó giáo sư, tiến sĩ Nguyễn Thới Nhâm, người thẩm định giá trị của sâm Ngọc Linh cho biết. Loại sâm này có những tác dụng mà sâm Triều Tiên hay Trung Quốc không có. Như tính kháng khuẩn, chống trầm cảm, giảm lo âu.
Sâm Ngọc Linh tươi và khô đều có thể ăn trực tiếp bằng cách cắt lát mỏng rồi ngậm, mỗi ngày dùng khoảng 10 g. Sâm tươi có thể bảo quản ở ngăn mát tủ lạnh 2-3 tuần hoặc ngâm trong mật ong lâu dài.
Đây là loại sâm quý hiếm nên giá thành khá cao. Giá sâm Ngọc Linh dao động từ vài chục đến vài trăm triệu một kg, tùy vào tuổi cây. Sâm Ngọc Linh rất tốt với trẻ suy dinh dưỡng. Trẻ dưới 16 tuổi phát triển thể chất bình thường, khỏe mạnh thì không nên sử dụng. Vì có thể làm xáo trộn quá trình dậy thì.
Nhân sâm Mỹ (sâm Hoa Kỳ)
Nhân sâm Mỹ (hay còn gọi là Sâm Hoa Kỳ) có hình dáng xù xì, gân guốc, sinh trưởng chủ yếu ở Mỹ và Canada. Loại sâm này có công dụng tốt cho sức khỏe tuổi trung niên.
Nhân sâm Mỹ được dùng phổ biến dưới dạng cắt lát ngậm. Hiện nay, nhiều hãng dược chiết xuất sâm Mỹ và đóng thành viên nang. Người dùng liều lượng phù hợp sẽ tăng sức bền, giảm mệt mỏi, duy trì phong độ, cải thiện hiệu quả công việc. Nhiều sản phẩm giảm cân có chứa sâm bởi quá trình giảm cân kèm giảm khẩu phần ăn. Nhưng lại cần đảm bảo năng lượng để cơ thể không bị mệt mỏi. Sâm Mỹ là một lựa chọn thích hợp trong chế độ ăn giảm cân, ăn kiêng. Vì không cung cấp thêm chất béo nhưng vẫn đảm bảo đủ năng lượng cho cơ thể.
Phụ nữ tuổi trung niên trải qua giai đoạn tiền mãn kinh, thường xuyên bốc hỏa, mệt mỏi. Sâm Mỹ có tính mát, cung cấp dưỡng chất giúp phái đẹp duy trì sức khỏe và sắc vóc.
Tham khảo một số sản phẩm Nhân Sâm Mỹ:
- Nhân sâm viên Mỹ Baumann Wisconsin
- Nhân sâm Mỹ lên men Baumann Wisconsin
- Sâm nguyên củ Mỹ Baumann Wisconsin
Tác Dụng Của Nhân Sâm
Đối Với Sức Khỏe
Nhân sâm có nhiều tác dụng tích cực đối với sức khỏe, được biết đến qua nhiều nghiên cứu và tài liệu y học cổ truyền. Dưới đây là một số tác dụng chính:
Tăng cường sức đề kháng
Sâm giúp nâng cao hệ miễn dịch, làm tăng khả năng chống lại bệnh tật và nhiễm trùng.
Cải thiện năng lượng và sức bền
Nhân sâm giúp làm giảm mệt mỏi, tăng cường sức lực và sự bền bỉ, giúp cơ thể phục hồi nhanh chóng sau khi mệt mỏi hoặc căng thẳng.
Hỗ trợ chức năng não bộ
Nhân sâm có thể giúp cải thiện trí nhớ, khả năng tập trung và giảm triệu chứng căng thẳng, lo âu.
Điều chỉnh đường huyết
Một số nghiên cứu cho thấy sâm có thể giúp điều chỉnh mức đường huyết, hỗ trợ trong việc quản lý bệnh tiểu đường.
Tăng cường sức khỏe tim mạch
Nhân sâm có thể giúp cải thiện tuần hoàn máu, hỗ trợ sức khỏe tim mạch bằng cách giảm cholesterol xấu và huyết áp.
Hỗ trợ tiêu hóa
Sâm có tác dụng kiện tỳ, bổ phế, hỗ trợ hệ tiêu hóa và giúp giảm các triệu chứng tiêu hóa không ổn định.
Tăng cường khả năng sinh lý
Sâm được cho là có tác dụng tích cực trong việc cải thiện sức khỏe sinh lý và sinh lực tình dục.
Giảm căng thẳng và lo âu
Nhân sâm có tác dụng an thần, giúp giảm cảm giác lo âu và căng thẳng, đồng thời cải thiện tâm trạng.
Tuy nhiên, trước khi sử dụng sâm, đặc biệt là nếu bạn có tình trạng sức khỏe đặc biệt hoặc đang sử dụng thuốc, nên tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc chuyên gia y tế.
Một Số Tác Dụng Phụ Cần Lưu Ý
Khi Sử Dụng Nhân Sâm
Rối loạn tiêu hóa
Một số người có thể gặp phải triệu chứng như buồn nôn, tiêu chảy, hoặc khó tiêu khi sử dụng sâm.
Căng thẳng và mất ngủ
Nhân sâm có thể kích thích hệ thần kinh, dẫn đến triệu chứng như mất ngủ, căng thẳng, hoặc lo âu nếu dùng vào cuối ngày hoặc với liều lượng quá cao.
Tăng huyết áp
Sử dụng sâm có thể làm tăng huyết áp ở một số người, đặc biệt là khi sử dụng liều cao.
Phản ứng dị ứng
Một số người có thể bị dị ứng với sâm, gây ra các triệu chứng như phát ban, ngứa, hoặc sưng.
Tương tác với thuốc
Nhân sâm có thể tương tác với một số loại thuốc, bao gồm thuốc chống đông máu, thuốc điều trị tiểu đường, và thuốc chống trầm cảm.
Thay đổi mức đường huyết
Đối với người mắc bệnh tiểu đường, có thể ảnh hưởng đến mức đường huyết, vì vậy cần theo dõi cẩn thận.
Tăng cường nội tiết tố
Nhân sâm có thể ảnh hưởng đến các hormone trong cơ thể, đặc biệt là estrogen, nên cẩn thận khi dùng nếu có vấn đề về nội tiết tố.
Tác động đến tâm trạng
Dùng sâm với liều lượng lớn hoặc trong thời gian dài có thể gây ra cảm giác hưng phấn thái quá hoặc thay đổi tâm trạng.
Trước khi bắt đầu sử dụng nhân sâm, đặc biệt là nếu bạn có các vấn đề sức khỏe hiện có hoặc đang dùng thuốc, tốt nhất là tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc chuyên gia y tế để đảm bảo an toàn.
Hướng Dẫn Sử Dụng
Nhân Sâm Đúng Cách
Để sử dụng nhân sâm đúng cách và tận dụng tối đa lợi ích sức khỏe mà nó mang lại, bạn cần lưu ý các điều sau:
Liều lượng
- Liều dùng thông thường:
- Nhân sâm tươi: 2-3 gram mỗi ngày.
- Nhân sâm khô: 0.5-1 gram mỗi ngày.
- Dùng dưới dạng bột: Khoảng 1-2 gram mỗi ngày, hòa tan trong nước ấm hoặc thêm vào món ăn.
- Dùng dưới dạng trà: 1-2 gram sâm tươi hoặc khô hãm với nước nóng trong 5-10 phút, có thể uống 1-2 lần mỗi ngày.
- Dạng chiết xuất hoặc viên nang: Tuân theo hướng dẫn trên bao bì hoặc theo chỉ dẫn của bác sĩ.
Thời điểm sử dụng
- Buổi sáng: Tốt nhất là sử dụng vào buổi sáng hoặc buổi trưa để tránh tác động kích thích có thể gây mất ngủ nếu dùng vào buổi tối.
Phương pháp sử dụng
Dùng trực tiếp:
- Nhân sâm tươi: Rửa sạch, thái lát mỏng, ngâm trong nước ấm hoặc nhai trực tiếp.
- Nhân sâm khô: Ngâm trong nước ấm, rồi sử dụng nước ngâm hoặc thái lát và nhai.
Chế biến món ăn:
- Cháo nhân sâm: Thêm lát nhân sâm vào nồi cháo đang nấu.
- Canh hầm nhân sâm: Hầm sâm với gà, thịt heo hoặc các loại thảo dược khác.
Pha trà: Hãm nhân sâm với nước nóng trong 5-10 phút, có thể thêm mật ong hoặc gừng để tăng hương vị.
Dùng trong món tráng miệng: Thêm nhân sâm vào món chè, sữa chua, hoặc các món tráng miệng khác.
Lưu ý:
- Không lạm dụng: Sử dụng quá liều hoặc kéo dài có thể gây ra tác dụng phụ. Nên sử dụng theo liều lượng khuyến cáo và tham khảo ý kiến bác sĩ nếu có nghi ngờ.
- Đối tượng cần thận trọng: Người mắc bệnh cao huyết áp, tiểu đường, phụ nữ mang thai và cho con bú nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.
- Không dùng cùng các chất kích thích: Tránh dùng sâm cùng với cà phê, trà đặc hoặc các chất kích thích khác để tránh tác động không mong muốn lên hệ thần kinh.
- Theo dõi phản ứng cơ thể: Khi bắt đầu sử dụng nhân sâm, theo dõi các phản ứng của cơ thể và ngừng sử dụng nếu có bất kỳ triệu chứng bất thường nào.
Đối Tượng Sử Dụng Nhân Sâm
Nhân sâm là một thảo dược quý có nhiều lợi ích sức khỏe, nhưng không phải ai cũng phù hợp để sử dụng. Dưới đây là các đối tượng nên và không nên sử dụng nhân sâm:
Đối tượng nên sử dụng nhân sâm
Người cần tăng cường sức khỏe tổng thể
- Những người có hệ miễn dịch yếu hoặc thường xuyên bị ốm.
- Người cần hồi phục sau bệnh tật hoặc phẫu thuật.
Người lao động trí óc và căng thẳng
- Người làm việc trong môi trường áp lực cao, cần tăng cường sự tập trung và trí nhớ.
- Sinh viên, học sinh trong giai đoạn ôn thi.
Người lớn tuổi
- Người cao tuổi cần cải thiện sức khỏe, tăng cường sinh lực và giảm triệu chứng mệt mỏi.
Người có vấn đề về tiêu hóa
- Những người có triệu chứng khó tiêu, đầy bụng, tiêu chảy mãn tính.
Người mắc bệnh mãn tính
- Người bị tiểu đường có thể sử dụng sâm dưới sự giám sát của bác sĩ để giúp điều chỉnh đường huyết.
- Người bị bệnh tim mạch có thể sử dụng nhân sâm để cải thiện tuần hoàn máu.
Đối tượng không nên sử dụng nhân sâm
Phụ nữ mang thai và cho con bú
- Nhân sâm có thể ảnh hưởng đến hormone và gây ra tác dụng phụ không mong muốn.
Trẻ em
- Trẻ em dưới 12 tuổi không nên sử dụng nhân sâm trừ khi có chỉ định cụ thể từ bác sĩ.
Người mắc bệnh cao huyết áp
- Có thể làm tăng huyết áp, nên cần thận trọng và tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.
Người bị rối loạn đông máu
- Nhân sâm có thể ảnh hưởng đến quá trình đông máu, do đó cần tránh sử dụng hoặc tham khảo ý kiến bác sĩ.
Người bị mất ngủ hoặc căng thẳng thần kinh
- Có thể làm tăng kích thích thần kinh, gây khó ngủ.
Người dị ứng với nhân sâm
- Những người có tiền sử dị ứng với nhân sâm hoặc các sản phẩm từ sâm nên tránh sử dụng.
Lưu ý:
- Tham khảo ý kiến bác sĩ: Trước khi bắt đầu sử dụng sâm, đặc biệt nếu bạn có các vấn đề sức khỏe hiện tại hoặc đang sử dụng các loại thuốc khác.
- Sử dụng đúng liều lượng: Không lạm dụng sâm và tuân thủ liều lượng khuyến cáo để tránh tác dụng phụ.
- Theo dõi phản ứng cơ thể: Khi mới bắt đầu sử dụng, hãy theo dõi phản ứng của cơ thể và ngừng sử dụng nếu có bất kỳ triệu chứng bất thường nào.
Kết Luận
Tóm lại, nhân sâm là dược liệu mang lại nhiều lợi ích về mặt sức khỏe nếu sử dụng đúng cách và hợp lý. Với sự thận trọng và hiểu biết, nhân sâm có thể trở thành một phần quan trọng trong việc duy trì và cải thiện sức khỏe tổng thể. Hy vọng bài viết phía trên có thể giải đáp những thắc mắc của Bạn về nhân sâm, cảm ơn Bạn đã quan tâm đến bài viết của iherbs.vn . Chúng tôi sẽ cập nhật các bài viết mới nhất nhằm cung cấp thêm các thông tin hữu ích về sức khỏe cho Bạn!!